Chi họ Mai Thế ở Nga Hải, Nga Sơn, Thanh Hóa
3. Chi họ Mai Thế ở Nga Hải, Nga Sơn, Thanh Hóa
Dòng họ Mai Thế ngụ cư tại đất Cù Hải bắt đầu từ khởi tổ Mai Thế Gia, tự Thiện Tâm, cách nay trên 600 năm. Đến đời thứ 7 cụ Cử nhân Mai Thế Tú, làm quan phủ Thái Bình (Vĩnh Trị tứ niên – 1679) mới viết cuốn gia phả này theo quá trình ngược lại. Tên các vị tiền nhân đều viết trên bài vị. Đến đời thứ 10, Cử nhân Mai Thời Vượng (do phạm huý, nên chữ Thế phải đổi sang chữ Thời) tri huyện Yên Mô – Ninh Bình viết tiếp. Đời thứ 15, cụ Mai Thế Thiệp chi trưởng lại viết tiếp đến đời thứ 16 và giao cho ông Mai Thế Tỉnh giữ. Từ đời 17, ông Mai Thế Lương chủ trì cùng anh em các chi viết tiếp, ông Mai Thế Thuông hỗ trợ dịch từ chữ Hán sang chữ Việt.
Họ Mai Thế xã Nga Hải từ Thuỷ tổ đến nay đã phát triển được 19 đời, chia làm 5 chi. Ông Mai Thế Tứ cho biết: theo truyền khẩu từ lâu, họ Mai Thế ở Nga Hải và họ Mai Thế ở Hậu Trạch (Nga Thạch) là anh em gần (khác tông). Tại xã Nga Hải đã từng có một ngôi mộ mà họ Mai hai nơi này cùng thắp hương, thăm viếng hàng năm. Thời kỳ đế quốc Mỹ đánh phá ra miền Bắc, xã Nga Hải đã tổ chức đào hào trú ẩn và chiến đấu thì ngôi mộ đã bị đào mất. Khi biết được sự việc, họ Mai ở Hậu Trạch đã lên xin đất tại vị trí ngôi mộ về làm thành một ngôi mộ ở Hậu Trạch để con cháu viếng thăm và hương khói cho tổ tiên.
Phần mộ Thuỷ tổ có bia đá cao 90 cm, rộng 60 cm, nội dung bia ghi: Ất Hợi niên, bản tổng Đô Bái, gò Hải thôn, Mai Thế Gia tổ mộ; phía Bắc 8 xích (thước Đinh lan xích, mỗi thước bằng 38,8 cm, thước dùng để đo các công việc thuộc âm phần), phía Nam 9 xích, phía Đông 12xích, phía Tây 10 xích. Năm 1993, anh em trong họ đã xây dựng lại bằng vật liệu gạch, xi măng.
Sắc phong của cụ Mai Thời Vượng đời thứ 10 tạm dịch như sau:
Chiêu Thống năm đầu, ngày 17 tháng 8 (1818).
Mai Thời Vượng hiện giữ chức Văn giảng trong Thị nội, nay được giao chức Tri huyện Yên Mô. Tuân hành theo sắc mệnh, ngày 22 tháng 8 năm nay, mang quy định này tựu chức, trong 5 ngày phải tới trụ sở, trong 3 ngày phải tới nơi nhận việc.
(Nguồn tư liệu: Mai Thế Tứ; ĐT: 0903 451 601)